KİRA BEDELİ NE ZAMAN ÖDENİR?
Kira sözleşmesi, kiraya verenin bir şeyin kullanılmasını veya kullanmayla birlikte ondan yararlanılmasını kiracıya bıraktığı, kiracının da buna karşılık kararlaştırılan kira bedelini ödemeyi üstlendiği sözleşmedir. Kiranın ne zaman ödenmesi gerektiği önemli bir konudur. Kira bedelinin ödenme zamanı ‘’sözleşmeye’’, ‘’örf ve adete’’ ve ‘’yasa’’ya göre belirlenmektedir. Sözleşmede açıklık bulunmaması halinde yerel örf ve adete göre belli zamanda kira parasının ödenmesi gerekmektedir. Kiracının kira bedelini ödeme borcu tamamlayıcı bir yedek hukuk kuralı olarak 6098 sayılı TBK m. 313 vd. maddelerinde düzenlenmiştir. Kiracı, aksine sözleşme ve yerel âdet olmadıkça, kira bedelini ve gerekiyorsa yan giderleri, her ayın sonunda ve en geç kira süresinin bitiminde ödemekle yükümlüdür.
Kira Sözleşmesinde Kiranın Ne Zaman Ödeneceğine Dair Hüküm Varsa;
Çoğu kira sözleşmesinde kiranın ne zaman ödeneceğine ilişkin hüküm bulunmaktadır. Bu hüküm taraflar açısından bağlayıcı olmaktadır. Örnek olarak;
Şeklinde hükümler verilebilir.
Bu şekilde sözleşmede açıkça kira bedelinin ne zaman ödeneceği açıkça belirtildiği durumlarda bu süre içerisinde kiracının kira bedelini ödemesi gerekmektedir.
Kira Sözleşmesinde Kiranın Ne Zaman Ödeneceğine Dair Hüküm Yoksa;
Kira sözleşmesinde açık şekilde kiranın ne zaman ödeneceği belirtilmemişse bu durumda kira sözleşmesinde başka unsurlara bakmak gerekmektedir.
Sözleşmelerde sık rastlanan, kira bedelinin her ay ya da yıl başında peşin olarak ödeneceğini öngören hükümler, Yargıtay’ın yerleşik uygulamasına göre, kira bedelinin ayın üçüncü günü muaccel olacağı şeklinde kabul edilmektedir.
“Her ay” değil, “her ay başı” peşin ödeneceğinin kararlaştırılması durumunda buradaki ifadenin açıkça ayın ilk gününü işaret etmesi nedeniyle borcun ayın ilk günü akşamı muaccel olacağını kabul etmiştir. Ancak yine de ilk güne üç gün ilavesini aradığı aksi yönde kararları da mevcuttur.
Yine Yargıtay’a göre aksi sözleşmede kararlaştırılmadıkça aylık kira bedeli, işledikten sonra ödenecektir. Kiracı, kira bedelini her ayın sonunda ödemekle yükümlüdür.
Kira Ödeme Zamanının Tatil Günlerine ya da Hafta Sonuna Denk Gelmesi
Kiranın ne zaman ödeneceğine dair kiraz sözleşmesinde hüküm yer alıp almamasına bakılmaksızın, ifa zamanı veya sürenin son günü, tatil gününe veya hafta sonuna rastlarsa ödeme süresi bugünü izleyen ve tatil olmayan ilk güne geçmektedir.
YARGITAY KARARLARI
İzmir BAM 6. Hukuk Dairesi 2018/501 E., 2019/353 K., 05.03.2019 T.
“Somut olayda; Taraflar arasında 1.8.2016 başlangıç tarihli 1 yıl süreli aylık 3.400 TL net kira bedeli sözleşme imzalanmıştır. Kira sözleşmesi ile kira bedellerinin aylık ve peşin ödeneceği kararlaştırılmıştır. Yargıtay uygulamalarında kira bedelinin “aylık peşin” ödeneceğinin kararlaştırılması halinde kira bedelinin her ayın ilk üç günü içinde ödenmesi gerektiği kabul edilmiştir.”
Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2017/8858 E., 2018/2112 K., 07.03.2018 T.
‘’Olayımıza gelince: Davacının davada dayandığı taraflar arasında düzenlenmiş kira sözleşmesi 20.11.2014 başlangıç tarihli, bir yıl süreli olup kira bedelinin her ayın 25. Gününde ve peşin ödeneceği kararlaştırılmıştır.
Davacı, davalının 20.11.2014 – 20.11.2015 kira dönemi içinde iki haklı ihtara neden olduğunu ileri sürmüştür. Davacı tarafından gönderilen 13.04.2015 düzenleme ve 21.04.2015 tebliğ tarihli ihtarname ile 2015 yılının Şubat ve Mart ayları kira bedellerinin ödenmesi istendiği, ancak ödeme yapılmadığından bu ihtar geçerlidir.
İkinci ihtar ise 27.04.2015 düzenleme ve 28.04.2015 tebliğ tarihli olup bu ihtarname ile 2015 yılı Şubat, Mart ve Nisan ayları kira bedellerinin ödenmesi istenmiş ise de 2015 yılının Nisan ayı kira bedelinin ödeme günü hafta sonuna rastlaması nedeniyle 2. İhtarnamenin düzenlenme tarihi olan 27.04.2015 tarihinde henüz muaccel olmadığı halde talep edilmiş olduğundan ve 2015 yılının Şubat, Mart ayları kira bedelleri de ilk ihtarnameye konu edildiğinden aynı ayların ikinci ihtara da konu edilemeyeceği, bu nedenle ikinci ihtarın geçerli olmadığı ve iki haklı ihtar şartının oluşmadığı gözetilmeksizin davanın kabulüne karar verilmesi doğru değildir. Hüküm bu nedenle bozulmalıdır.”
Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 2014/9221 E., 2014/9629 K., 11.09.2014 T.
“İİK.nun 269/1 maddesi göndermesi ile uygulanması gereken 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 315. maddesi uyarınca otuz günlük ödeme süresi dolmadan yapılan tahliye isteminin reddine karar verilmesi gerekirken, mahkemece yazılı gerekçe ile tahliye kararı verilmesi doğru değildir. Ayrıca davaya dayanak yazılı kira sözleşmesi de aylık kira paralarının her ayın 1 ile 5’i arası peşin olarak ödeneceği taraflarca kararlaştırıldığından, takip tarihi olan 04/03/2014 tarihinde Mart 2014 ay kirası henüz istenebilir halde bulunmadığından Mart 2014 ay kira parasının takibe konu edilmesi ve mahkemece itirazın bu ay kira bedeli üzerinden de kaldırılması da doğru değildir.”
Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 2007/1868 E., 2007/3965 K., 05.04.2007 T.
‘’Mahkemece her ne kadar sözleşmedeki muacceliyet koşulunun o geçerli olmadığı, takip tarihinde sadece Eylül ayı kirasının istenebilecek olup onun da ödenmiş olduğundan bahisle temerrüdün oluşmayacağı nedeniyle istemin reddine karar verilmiş ise de sözleşmede aylık kiraların her ay işlemeden peşin ödeneceği kararlaştırılmış olmasına göre aylık peşin ödeme şartı Yargıtay’ın yerleşmiş içtihatlarına göre en geç her ayın üçüncü günü akşamına kadar ödeneceği anlamını taşımaktadır. Taraflar arasındaki uyuşmazlık konusu olmayan sözleşmelerin 13 ve 14. maddelerine göre Eylül ayı kirasının zamanında ödenmemiş olması nedeniyle dönem sonuna kadar olan kiraların tamamı muaccel hale gelmiştir.’’
Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 2005/10997 E., 2005/1205 K., 21.02.2005 T.
‘’Sözleşmede yazılı ödeme günü, (her ay peşin) kiranın her ayın üçüncü günü ödeneceği anlamında olduğu yerleşen içtihatlarla kabul edilmiş olduğundan bu ihtar haklı değildir.’’
Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 1982/10809 E., 1983/1519 K., 01.03.1983 T.
“Kira akdinde ödeme şekli her ay peşin olarak kabul edilmiştir. Bu husustaki kökleşmiş içtihatlara göre kira her ayın dördüncü günü muaccel hale gelir. Alacaklı muacceliyet şartı tahakkuk etmeden 1.9.1982 tarihinde Eylül 1982 kirasını takip konusu etmiştir. Ancak bu yönden borçlunun bir itirazı sevk etmemiş, hakkındaki takip kesinleşmiştir.”
Yorum yaz